TikTok zet jongeren massaal weer aan het lezen, althans zo lijkt het toch. Tijdens de coronapandemie maakte ‘booktok’, de lezerskant van TikTok, lezen opnieuw populair en die trend lijkt te blijven duren. Toch kan er een kanttekening gezet worden bij de lezers op het sociale mediakanaal: draait het echt om lezen, of zijn boeken vooral een verzamelitem geworden dat je wil hebben omdat het plots weer cool is?
Het moet gezegd worden: TikTok heeft weldegelijk een positieve impact op het leesgedrag van jongeren. Jongeren lezen meer dan pakweg tien jaar geleden en het is zelfs terug ‘in’. Een trend die overigens al bezig is sinds 2020 ongeveer, misschien zelfs iets daarvoor.
Op ‘BookTok’ delen lezers van over de hele wereld wat ze lezen, wat ze goed vinden en wat ze minder goed vinden. Een online boekenclub als het ware. Dat is natuurlijk niet uit het niets ontstaan. Al decennialang bestaan er boekenclubs, die zich de laatste 10 à 20 jaar gewoon hebben vertaald naar cyberspace. Voor BookTok was er al Bookstagram en BookTube waar een nieuwe generatie lezers naar hartelust over boeken kon praten. Met BookTok is dat fenomeen gewoon ontploft. Maar is dat wel positief?
De exponentiële groei van BookTok bracht ook veranderingen met zich mee voor de online boek-’community’. Waar het vroeger om inhoud ging, zie je nu vooral ‘bookhauls’ waarin mensen laten zien hoeveel boeken ze deze keer weer gekocht hebben. In de plaats van diepgaande reviews zie je nu beoordelingen met een snelle ‘ja’ of ‘nee’ van mensen die zo’n 200 boeken per jaar lezen alsof dat hen geloofwaardigheid geeft. In het korte format van het sociale media-kanaal past namelijk geen uitgebreide review, zoals die op BookTube bestaan.
Kwantiteit over kwaliteit lijkt wel het motto geworden. Veel BookTokkers pronken in hun hoekje van het internet met hun goedgevulde boekenkasten: een hele muur gevuld met een aantal Billy’s van Ikea, plank na plank volgestouwd met boeken. De meeste onder hen hebben nog niet eens de helft van die boeken gelezen en pakken uit met hun torenhoge TBR-stapels (TBR staat voor To Be Read, ongelezen boeken dus).
Het is er niet beter op geworden sinds ook boekenwinkels en uitgeverijen de kracht van sociale media ontdekt hebben. Via sponsordeals sturen uitgeverijen boeken naar lezende influencers om ze te promoten en boekenwinkels gebruiken maar al te graag ook #booktok om mensen naar hun websites en winkels te lokken.
Intussen lijkt ‘BookTok’ dus even hard op de rest van TikTok. Het draait al lang niet meer rond het lezen van boeken, de focus is verschoven naar het kopen van boeken. Het maakt niet uit of je ze leest, zolang je maar boeken hebt. En dan nog het liefst de juiste boeken: exact dezelfde als al die andere TikTokkers moet hun boekenkasten vol boeken, waar ze maar een fractie van gelezen hebben.
Linde Schrijft 
Plaats een reactie